رژیم غذایی بر اساس ژنتیک شما
آیا واقعا ژنتیک می‌تواند مشخص کند چه نوع رژیم غذایی برای لاغری و تناسب اندام شما بهتر است؟
رژیم کم چربی، مدیترانه‌ای یا کم کربوهیدرات؟ کدام یک برای رسیدن به وزن ایده‌آلتان بهتر است؟
بله! واقعیت این است که ژنتیک حساسیت بدن ما به مواد غذایی مختلف را مشخص می‌کند. با این مطلب همراه باشید تا با فعالیت مرکز مای ژن بیشتر آشنا شوید
 

احتمالا افرادی را دیده‌اید که معتقدند با خوردن آب‌ هم چاق می‌شوند. در مقابل افرادی را نیز می‌شناسید که با اینکه در تمام روز هفته غذا‌های چرب می‌خورند اما BMI بالایی ندارند. چرا پیروی از یک رژیم غذایی خاص، به عنوان مثال رژیم کم کربوهیدرات، برای همه‌ی افراد لزوما منجر به کاهش وزن نمی‌شود؟

شاید یک رژیم غذایی برای همه مناسب نباشد. همانطور که ظاهر افراد با یکدیگر متفاوت است، تاثیر یک رژیم غذایی نیز می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. این موضوع را حتی در تاثیر متفاوت یک داروی خاص بر افراد مختلف می‌توانیم ببینیم. مطالعات دارویی و درمانی نشان داده است که بهترین روش درمان و تجویز دارو، بر اساس ژنتیک اختصاص هر فرد مشخص می‌شود. این بررسی ژنتیکی نه تنها موجب افزایش کارآمدی و اثربخشی دارو می‌شود بلکه باعث کاهش اثرات جانبی روش‌های درمانی نیز می‌شود.
یکی از مثال‌هایی که دانشمندان در حال بررسی تاثیر تفاوت‌های ژنتیکی بر عوارض جانبی یک روش درمانی هستند، درمان هموفیلی شدید آ به کمک تزریق فاکتور هشت نوترکیب می‌باشد. مطالعات نشان داده است که احتمال تولید مهارکننده علیه فاکتور هشت انعقادی تزریق شده در افراد مختلف متفاوت است. عواملی چون سابقه‌ی خانوادگی و قومیت می‌تواند در کاهش یا افزایش این احتمال تاثیرگذار باشد.

در بدن ما هر ژن مسئول یک کار و عملکرد خاصی می‌باشد. تنوعات ژنتیکی که از والدین خود به ارث می‌بریم، می‌تواند موجب تغییر عملکرد این ژن‌ها شود و به صورت نتیجه متفاوتی نیز ظاهر می‌شود. اگر این تنوعات زنتیکی در ژن مسئول تعیین رنگ چشم رخ دهد، به صورت رنگ چشم متفاوت از سایرین نمود پیدا می‌کند و اگر در ژن کد کننده‌ی یک پروتئین مهم مثل پروتئین فاکتور هشت رخ دهد، باعث اختلال در عملکرد صحیح این پروتئین و بروز بیماری هموفیلی آ می‌گردد.

اما چطور ژنتیک بر نیاز‌های تغذیه‌ای ما تاثیر می‌گذارد؟

در بدن ما انسان‌ها، ژنی به نام ژن MTHFR وجود دارد که مسئول تولید آنزیم خاصی می‌باشد. این آنزیم قسمتی از یک مسیر شیمیایی پیچیده است و نقش مهمی در تبدیل ترکیب مضر هموسیستئین به آمینو اسید بی‌خطر متیونین بازی می‌کند. تفاوت‌های ژنتیکی، همانند آنچه در بخش قبل گفته شد، در این ژن نیز ممکن است رخ دهد و در نتیجه موجب ایجاد اختلال در عملکرد صحیح این آنزیم گردد. این اختلال باعث می‌شود تا تبدیل هموسیستئین به متیونین به طور کامل انجام نشود. افزایش سطح هموسیستئین در خون با افزایش ریسک ایتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و فشار خون همراه خواهد بود. اما موضوع مهم، کاهش خطرات ناشی از اختلال در این چرخه (به دلیل تنوعات ژنتیکی) به کمک مصرف ویتامین‌های B می‌باشد. بنابراین، اگر به طور ژنتیکی مشخص شود که فردی دارای تنوع ژنتیکی مختل کننده در این ژن باشد، پیشنهاد می‌شود که مصرف ویتامین‌های B۹، B۶ و B۱۲ را افزایش داده شود. بنابراین تست ژنتیک می‌تواند نیاز بدن شما به ویتامین  B را مشخص کند. هم‌چنین تنوعات ژنتیکی در ژن VDR نیز نیاز بدن به ویتامین D را مشخص می‌کند.

حساسیت‌های غذایی بدن چگونه به کمک ژنتیک مشخص می‌شود؟

 میزان حساسیت به چربی‌ها با بررسی تنوعات ژنتیکی ژن‌هایی انجام می‌شود که در تعیین سطح کلسترول، مقاومت به انسولین و نحوه استفاده از ذخایر چربی بدن نقش دارند. از این ژن‌ها می‌توان به ژن‎های LPL، FTO و APOA۲ اشاره نمود. هم‌چنین میزان حساسیت به کربوهیدرات‌ها نیز، با بررسی ژن‌های ACE، FABP۲و TCF۷L۲ که در جذب کربوهیدرات‌ها، ترشح انسولین، ایجاد مقاومت به انسولین، سوخت و ساز قند‌ها و میزان فعالیت آدرنالین نقش دارند، انجام می‌شود. مقایسه‌ی این دو حساسیت و بررسی استعدادچاقی برای هر فرد، ‌می‌تواند مشخص کننده‌ی بهترین رژیم غذایی باشد.